Wat mij regelmatig bezighoudt, is dat ik merk dat hoogsensitiviteit vaak nog als last wordt ervaren en gezien wordt vanuit overprikkeling. Sterker nog. Overprikkeling en hoogsensitiviteit worden vaak in één adem genoemd alsof het hetzelfde is. Hoogsensitiviteit wordt vaak niet gezien voor wat het is. En dat vind ik heel jammer.
Hoe komt dat en wat is hoogsensitiviteit nu eigenlijk?
Waar je hoogsensitiviteit tegenkomt, komt je overprikkeling tegen en vooral methodes hoe je overprikkeling kan voorkomen. Daardoor wordt een vertekend beeld neergezet en wordt hoogsensitiviteit vaak niet gezien voor wat het is, namelijk een persoonskenmerk, die voorkomt bij maximaal 20% van de bevolking en die ook gevonden is bij > 100 diersoorten. Het hoort bij een gezonde samenstelling van groepen, van een samenleving.
Dat maakt het niet beter of slechter. Een hoogsensitief persoon is niet beter of slechter dan een niet-hoogsensitief persoon. Hoogsensitiviteit hoort er gewoon bij. Het heeft een evolutionair voordeel. En daarom vind je het ook bij allerlei diersoorten. En ja, dan kan je er beter ook maar gebruik van maken en het gaan inzetten ten behoeve van die samenleving, je omgeving en natuurlijk niet te vergeten jezelf. Hoogsensitiviteit is er dus niet voor niets.
Maar wat is dan de kern van hoogsensitiviteit en wat niet?
De kern van hoogsensitiviteit ligt in een diepgaandere verwerking en grotere emotionaliteit. Intens leven! Even heel kort door de bocht.
Overprikkeling is niet de kern van hoogsensitiviteit, maar een mogelijk gevolg. Een mogelijk gevolg van omgevingsprikkels, sensorische prikkels, maar ook van interne (emotionele of juist cognitieve) processen. Overprikkeling is niet sec iets van hoogsensitiviteit. Je ziet het o.a. ook bij chronische stress, autisme e.a.
Een oproep om het mooie te zien
Deze blog is vooral een oproep om het mooie te gaan zien in hoogsensitiviteit. Het mooie gaan zien in deze eigenschappen van de mensen om je heen, maar ook van je zelf.
Dezelfde intensiteit waarmee je wellicht last ervaart van hoogsensitiviteit, geldt ook voor genieten en plezier. Probeer dit meer te gaan doen! Genieten van de kleine dingen om je heen. Van een kleine regendruppel op een blad. Het zonlicht wat in de winter door het raam valt en je gezicht verwarmt. De spookachtige pracht van ochtenddauw boven een weiland wanneer je naar je werk rijdt. Een glimlach op het gezicht van je kind. Intens genieten van een knuffel of het gevoel van een lekker warme mok koffie of thee in je handen, je keel en je buik.
Prikkels
Maar ja, die prikkels.
Ja, je krijgt meer prikkels binnen en je verwerkt ze ook nog diepgaander. Maar daardoor kan je dus ook meer zien, mooie verbindingen leggen, creatief denken, het geheel zien en je pikt ‘fouten’ er eerder uit. Ja, ook van jezelf … daarom ben je zo kritisch op jezelf en word je sneller onzeker. Maar dat is dus niet nodig. Fouten maken mag. Dat betekent dat je aan het leren bent. Oh ja, je leert dus mogelijk ook nog meer. Dank je wel prikkels!
En weet je dat je misschien wel meer last hebt van een ‘negatieve’ omgeving, maar ooh je profiteert ook zoveel meer van een ‘positieve omgeving’ en een positieve interventie. Dank je wel diepgaande verwerking!
Een tip over om te gaan met al die prikkels, is eigenlijk om te leren omgaan met emoties. Je emotie-regulatie. Dat klinkt misschien raar. Maar als je overprikkeling er mag zijn, je emoties er mogen zijn, jij daardoor jouw behoefte kan voelen en daaraan kan toegeven, ben je veel sneller uit je overprikkeling. En ja, je raakt ook minder snel overprikkeld. Want je hoeft niets te vermijden of weg te drukken. Alles kan erin en er weer uit.
Want je emoties mogen er zijn. Emoties voelen en uiten is niet iets wat wij op dit moment vanzelfsprekend vinden in de samenleving. Misschien heb je wel eens gehoord dat je ‘te gevoelig bent?’ of ‘te heftig, te ingewikkeld, of te moeilijk?’ We zijn daardoor zo gewend om in dat hoofd te schieten en overal wat van te vinden, te denken. En dan vooral van onszelf. We mogen weer gaan voelen en dat oké vinden. Dan kunnen we ook weer extra gaan genieten.
En probeer een positieve omgeving te vinden of te vormen of creëer je eigen positieve eilandje. Daar waar jij goed gedijt. Ga kijken waar jouw behoeftes liggen. Creëer een leefstijl die bij jou past, bij jouw behoeftes die komt van binnenuit en waaruit jij gaat bloeien.
Dit zijn allemaal mogelijkheden! Er zijn er nog veel meer.
Mijn overprikkeling
Eerlijk. Dit verhaal heb ik in eerste instantie getypt op bed. Ik ben namelijk overprikkeld van gisteravond. En die overprikkeling die ik vandaag voel. Dat is nu even oké.
Gisteravond had ik namelijk een HSP symposium van HSP punt bij het Dondersinstituut in Nijmegen. Van tevoren wist ik al dat ik overprikkeld ging raken. Een symposium in de avond niet naast de deur. Spanning, nieuwe mensen, nieuwe omgeving, en drukke spits. En elke prikkel kost energie. Net zoveel als een niet hoogsensitief persoon. Als hoogsensitief persoon krijg je alleen meer prikkels in dezelfde tijd. Daardoor lijkt het alsof je minder prikkels kan hebben. Maar dat is dus niet zo. De hoeveelheid prikkels die je kan handelen is afhankelijk per persoon. En er zijn ook hoogsensitieve personen die graag veel prikkels hebben. Je krijg er alleen meer in dezelfde tijd. Gun jezelf dus wat vaker even een pauze.
Vandaag doe ik dus wat rustiger aan en gun mezelf wat meer rust. Als ik overprikkeling ga mijden en dat niet oké ga vinden, gaat er weinig gebeuren in mijn leven en leer ik een boel minder.
Wel mag ik daarin keuzes maken. Die keuzes die bij mij en mijn gezin en werk passen. Bewuste keuzes dus. Oké, ik geef het toe…. en soms er ook onbesuisd invliegen.
Oh, en voordat je denkt dat ik er al ben… nee hoor. Ik schiet ook nog regelmatig in mijn hoofd en stap in mijn valkuilen (vaak iets met grenzen en meer willen dan kunnen). Maar ik heb inmiddels wel veel meer tools gekregen om er mee om te gaan en sneller uit de kuil te komen.
Zoals nu, waarin ik in mijn hoofd schiet, mijn fouten detector (of ‘oeps centrum’) aanschiet en ik denk;
“Ja maar Maike, de informatie is helemaal niet compleet. Er moet nog veel meer bij. Je hebt onderprikkeling nog niet eens genoemd. Want dat bestaat ook. Daar heb je ook last van, want ergens hou je zo van prikkels. En het woord overprikkeling komt wel heel vaak voor… terwijl je hoogsensitiviteit daarvan wilt losweken. Zo kan je hem niet plaatsen!”
Eerder had ik dat dus niet gedaan. Had ik deze blog nooit gedeeld. Is dat zo? Denk ik nu. Ik heb vorig jaar ruim 800 pagina’s over hoogsensitiviteit mogen leren en ervaren en dat past nooit in dit blog.
Voelt het goed? Ja, wel spannend, maar wel goed.
Beter dit bericht, dan geen bericht. Hoogsensitiviteit mag meer worden gewaardeerd en misschien wel vooral door de hoogsensitieve mens zelf.
Oké… dan gaan we ervoor!